Kociołek żeliwny – nadzwyczajny smak potraw
Choć kociołek żeliwny z pewnością nie należy do naczyń niezbędnych w naszej kuchni, jego obecność wnosi całkiem nową jakość do życia, zwłaszcza w zakresie kulinarnych doznań. Przygotowywane w garnku potrawy cechuje nadzwyczajna jakość smaku, aromatyczne bogactwo i wyjątkowa konsystencja. A wszystko za sprawą żeliwa – materiału, który równomiernie rozprowadza ciepło, doskonale trzymając stałą temperaturę podczas całego procesu przygotowywania dań. Dzięki równomiernemu podgrzewaniu możliwe jest uzyskanie idealnego smaku, a dzięki długiemu utrzymywaniu ciepła – przedłużonego czasu duszenia i gotowania. Ogrzewane tą metodą składniki potraw mają możliwość bardzo powolnego uwalniania całego swojego naturalnego bukietu woni i aromatów, a zapach i smak stają się intensywniejsze. Kociołki żeliwne pozwalają na przygotowywanie rozmaitych potraw – od gulaszu, leczo i tradycyjnych pieczonek, przez zupy, kasze i zapiekanki warzywne, po grillowane mięsa i golonki duszone w piwie. Mimo iż zdecydowanie najefektywniej i nastrojowo jest gotować na łonie natury, jak choćby na odludnej polanie nad ogniskiem, naczynie ogrzejemy również innymi, bardziej „podręcznymi” źródłami ciepła – kuchenką, piecem, a nawet piekarnikiem.
Jaki kupić kociołek – żeliwny czy emaliowany?
W sprzedaży znajdziemy kilka typów kociołków żeliwnych, z czego najpopularniejsze są dwa ich rodzaje – żeliwne zwane myśliwskimi oraz żeliwne emaliowane. O ile oba typu garnków tak samo skutecznie trzymają ciepło, równomiernie je rozprowadzają, pozwalają na uzyskiwanie potraw o głębokich bukietach smakowych, są odporne na wysokie temperatury i trwałe, istnieją pomiędzy nimi pewne znaczące różnice. Kociołki żeliwne to zwykle produkty nieco mniej delikatne niż emaliowane, dlatego preferowane przez osoby o surwiwalowym zacięciu. Świetnie sprawdzają się podczas biwaków i wypadków pod namiot, pozwalają na długie przygotowywanie potraw bezpośrednio nad płomieniami ogniska i używanie do mieszania nawet metalowych łopatek i sztućców. Kociołki emaliowane są już nieco bardziej delikatne, zwykle też bardziej estetyczne i lubiane przez miłośników nowoczesnych, efektownych naczyń. Ich największymi zaletami są łatwość czyszczenia i niewchłanianie zapachów. Nie trzeba ich także „wypalać” przed użyciem. Są nieco mniej odporne, zwłaszcza na ogrzewanie otwartym ogniem, na zarysowania powłoki i mają wyższę cenę.
Ile kosztuje kociołek żeliwny, a ile emaliowany?
Cena kociołka żeliwnego czy też emaliowanego będzie zależna od wielu parametrów, jak marka, wielkość i jakość wykonania czy dodatkowe funkcje. Możliwość pieczenia w piekarniku czy grillowania, akcesoria typu nóżki, pokrywa, rączki i uchwyty – to rzeczy, które również nie pozostaną obojętne dla ogólnej wyceny naczynia. Ceny najtańszych będą się zaczynać od 100 złotych, przy czym za taką kwotę powinniśmy spodziewać się raczej bardzo małego garnuszka. Większe produkty to odpowiednio większe kwoty, do tysiąca złotych włącznie. Porównując produkty tej samej firmy i o podobnych właściwościach, zauważymy jednak, że kociołki emaliowane są droższe od ich żeliwnych odpowiedników, na co wpływa dodatkowa warstwa emalii, jaką pokryto żeliwo. Doskonałym produktami tego typu są naczynia marki Emalia-Rybnik, z których na szczególną uwagę zasługują kociołek żeliwny 8l, nieco większy od niego i wyposażony w dodatkową warstwę kociołek żeliwny emaliowany 10l oraz kociołek z patelnią grillową. Wszystkie garnki wykonano z bardzo wysokiej jakości żeliwa o doskonałych parametrach cieplnych i dużej trwałości. Są solidne i umożliwiają przygotowywanie wyśmienitych dań, również tych o całkiem sporych objętościach.
Dostępne w sprzedaży:
[product id="3947, 3948, 3949, 3950, 3951, 3952, 5049, 5058, 34295"]
Czy kociołek żeliwny trzeba wypalać i jak często?
Tak, kociołek żeliwny trzeba wypalać!. Warto o tym pamiętać, bo to jedna z ważniejszych zasad przygotowujących naczynie tego typu do użytku. Wypalanie jest procesem usuwania z powierzchni żeliwa zanieczyszczeń i pozostałości z produkcji. Kiedy kupujemy kociołek żeliwny, kociołek żeliwny emaliowany czy kociołek z patelnią grillową, są one naturalnie pokryte woskiem bądź olejem, które chronią naczynie przed korozją i zabezpieczają podczas transportu i na czas przechowywania. Wypalanie powoduje spalenie lub odparowanie tego rodzaju „osłonki”, a przy okazji również wszelkiego rodzaju nieczystości. To bardzo istotna czynność, która chroni nasze pierwsze dania przed deformacją smaku i uszczupleniem ich odżywczych wartości, a kociołek przed uszkodzeniem powierzchni, zwłaszcza utlenianiem żelaza w żeliwie. Kociołek wypalamy zawsze przed pierwszym użyciem, a następnie tak często, jak to potrzebne – zwykle minimalnie raz do roku w przypadku garnka, z którego korzystamy regularnie. Rzadko używane kociołki wystarczy wypalić przed kolejnym użyciem, zwłaszcza po to, by mieć pewność usunięcia z powierzchni garnka szkodliwych zanieczyszczeń.
O tym, jak prawidłowo wypalić kociołek żeliwny
By zapewnić skuteczne i bezpieczne wypalenie kociołka żeliwnego, zaleca się przestrzeganie określonych zasad zawartych w kilku następujących po sobie krokach. Na początek czyścimy i suszymy wnętrze garnka, usuwając z jego powierzchni wszelkiego rodzaju zanieczyszczenia, takiego jak wosk, olej czy resztki jedzenia. Następnie rozgrzewamy naczynie do temperatury około 200–250 stopni Celsjusza, na przykład umieszczając je na płycie kuchenki, palenisku czy w piekarniku. Istotne jest, by nie doprowadzić do szoku termicznego, wkładając np. zimny garnek do silnie nagrzanego miejsca, wówczas bowiem łatwo o uszkodzenia powierzchni, odpryski, a nawet pękniecie żeliwa. Dlatego temperaturę zwiększamy stopniowo, a gdy osiągnie już optymalny stopień, pozostawiamy rozgrzany garnek na około godzinę w palenisku, palniku bądź piekarniku. Po tej czynności pozwalamy kociołkowi samodzielnie ostygnąć, nie przyspieszając etapu tracenia ciepła. Kiedy jest już chłodny, wystarczy miękką gąbką lub szczoteczką usunąć z jego powierzchni wszelkiego rodzaju pozostałości, a następnie oczyścić naczynie suchym papierowym ręcznikiem bądź szmatką. Dobrze będzie również wszystkie te czynności zakończyć natarciem garnka cienką warstwą jadalnego oleju.
Konserwacja kociołka szansą na długie życie
Regularna konserwacja kociołka tradycyjnego czy kociołka z patelnią grillową bądź każdego innego modelu naczynia tego rodzaju, ich utrzymywanie w czystości to szansa na naprawdę długie użytkowanie. Naczynie, które z pewnością ma szansę stać się jednym z naszych ulubionych, słynie bowiem ze swojej wysokiej trwałości, a odpowiednio traktowane, będzie w stanie służyć nam naprawdę długi czas. By uchronić garnek przed zniszczeniem, ważne będzie nie tylko regularne oczyszczanie, ale i odpowiedni sposób przechowywania. Najlepiej, gdy nieużywany sprzęt umieścimy w kuchennej szafce lub innym suchym miejscu, z dala od wilgoci i wysokich temperatur. Nawet wówczas, gdy rzadko korzystamy z możliwości, jakie daje żeliwne naczynie, nie trzymajmy go w piwnicy czy garażu, gdzie panują idealne warunki do rozwoju rdzy. Od czasu do czasu dobrze będzie kontrolować stan garnka, zwracając baczną uwagę na choćby najdelikatniejsze uszkodzenia powierzchni oraz zadbać o to, by ciągle był odpowiednio natłuszczony. W przypadku kociołka żeliwnego emaliowanego pamiętajmy również, by nie umieszczać go na stosie innych naczyń, co może skutkować porysowaniem warstwy wierzchniej.